Brabanders tevreden met woonomgeving, maar zorgen over gezondheid en klimaat nemen toe
Hoewel de meeste Brabanders tevreden zijn met hun woning en woonomgeving, maken velen zich zorgen over het effect van de fysieke leefomgeving op hun gezondheid. Geluidsoverlast, geurhinder, luchtkwaliteit en klimaatverandering worden vaak genoemd als bronnen van zorg. Deze thema’s raken zowel het fysieke domein als het sociale domein. Een gezonde leefomgeving draagt bovendien bij aan een gezonde leefstijl, zoals eerder onderstreept in de berichtgeving over de Gezondheidsmonitor – een thema dat blijvend aandacht en investering vraagt.
De resultaten van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen vormen een duidelijke aanleiding voor gemeenten en beleidsmakers om werk te maken van een gezondere leefomgeving. Dit vraagt om een integrale aanpak, waarbij beleidsmakers op het gebied van milieu, ruimtelijke ordening én volksgezondheid elkaar weten te vinden. Alleen door samen te werken ontstaat een omgeving die gezondheid stimuleert en waarin inwoners prettig kunnen wonen, werken en leven.
Van inzicht naar actie: werken aan een gezonde leefomgeving
De inzichten uit de Gezondheidsmonitor ondersteunen gemeenten bij het ontwikkelen van beleid en het onderbouwen van keuzes in de inrichting van de leefomgeving. Door hinder te verminderen, klimaatmaatregelen te treffen, beweging te stimuleren en de luchtkwaliteit te verbeteren kunnen gemeenten actief bijdragen aan een leefomgeving die gezondheid bevordert en het dagelijks leven van inwoners aangenamer maakt.
Gemeenteprofielen als vertrekpunt voor lokaal beleid
De Brabantse GGD’en hebben voor iedere gemeente in Brabant gemeenteprofielen gemaakt, waarin de gemeentelijke data, trends, maar ook inspiraties voor beleid zijn opgenomen voor alle onderwerpen rondom de leefomgeving. Wij nodigen je van harte uit deze te bekijken, en (eventueel) contact met ons op te nemen over vervolgstappen in jouw gemeente.
Bekijk hier het gemeenteprofiel
Klik vervolgens op de tegel rapporten
Gezondheid en leefomgeving in Brabant: het algemene beeld
Zorgen over klimaatverandering
Uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen (18 jaar en ouder) blijkt dat driekwart van de Brabanders zich zorgen maakt over het klimaat en de gevolgen voor de eigen gezondheid. Eén op de vijf inwoners is zelfs heel of extreem bezorgd – een verdubbeling ten opzichte van 2022. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt klimaatverandering inmiddels de grootste bedreiging voor de volksgezondheid.
Bronnen van hinder
Veel mensen hebben wel eens last van geluiden die ze liever niet horen, zoals druk verkeer of harde muziek van een feestje verderop. Ook geuren kunnen flink storen, zeker als ze uit de buurt komen van een boerderij of nabije omgeving zoals houtrook. Ervaren van hinder maakt het wonen soms minder prettig.
Groen en verkoeling essentieel
Niet iedereen vindt voldoende verkoeling in huis of in de directe omgeving. In stedelijke gebieden heeft hier zelfs een derde van de inwoners moeite mee. Groene plekken met schaduw zijn belangrijk voor verkoeling, en vrijwel alle Brabanders hechten waarde aan groen in de buurt.
Beweging en infrastructuur
Brabanders bewegen minder dan de gemiddelde Nederlander, ondanks dat ze hun buurt als aantrekkelijk ervaren om in te bewegen. Slechts de helft voldoet aan de beweegrichtlijnen. Inwoners noemen betere fiets- en voetpaden, meer routes, rustplekken, groen en water als manieren waarop gemeenten kunnen bijdragen aan een actievere leefstijl.
Luchtkwaliteit onder druk
De luchtkwaliteit in Brabant is zorgelijk: geen enkel adres voldoet aan de norm voor gezonde lucht. De belangrijkste bronnen van luchtvervuiling zijn wegverkeer, houtrook, industrie en veehouderijen. De bezorgdheid over de luchtkwaliteit is gestegen: waar in 2022 35% van de deelnemers zich zorgen maakte, is dat 41% in 2024. Vooral houtstook blijkt een hardnekkige bron van luchtvervuiling.
Binnenlucht en ventilatie
Ook binnenshuis zijn er zorgen. Slechts twee op de vijf volwassenen ventileert altijd goed. Het aantal mensen met schimmel of vocht in de woon- of slaapkamer is verdubbeld, vooral onder jongvolwassenen en mensen met een laag inkomen. Goede ventilatie is essentieel voor een gezonde binnenlucht.
Achtergrond van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen
De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen brengt de gezondheid, leefstijl en leefomgeving van Nederlanders van 18 jaar en ouder in beeld. In Brabant deden ruim 72.000 inwoners mee; landelijk bijna een half miljoen. De Gezondheidsmonitor werd uitgevoerd tussen september en december 2024. Alle GGD’en en de gemeente Utrecht deden mee. Ook het RIVM, het CBS en GGD GHOR Nederland werkten mee. De resultaten helpen gemeenten en beleidsmakers om gericht te werken aan een betere gezondheid.
