Voorkomen als het kan, beschermen als het moet

Inzicht in positieve gezondheid van de verschillende leeftijdsgroepen en evaluatie van preventieaanpak die hierop gericht is, om zowel beleid als praktijk te voeden.

Academische Werkplaats Publieke Gezondheid

De Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant bevordert de wetenschappelijke onderbouwing van beleid en praktijk in de lokale publieke gezondheidszorg. Zo kunnen gemeenten betere preventie realiseren. Het team onderzoek organiseerde in mei 2022 het wetenschappelijk symposium van deze Werkplaats, onder de titel Beter worden van een pandemie. In een presentatie hebben we de ervaringen met datagedreven besturen van de corona-praktijk samengevat.

Opgroeien in een Kansrijke Omgeving

Jongeren kunnen zich beter ontwikkelen wanneer zij opgroeien in een positieve, gezonde en veilige leefomgeving. Opgroeien in deze omgeving maakt ook de kans kleiner dat zij gaan drinken, roken of drugs gaan gebruiken. Met Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO) werkt iedereen in de gemeente samen aan het vormen van de positieve leefomgeving voor jongeren: thuis, op school, in de vriendenkring en in de vrije tijd. In West-Brabant doet de gemeente Altena mee aan OKO. Leerlingen van klas 4 van het voortgezet onderwijs hebben een vragenlijst ingevuld over hun leefstijl en welbevinden. De resultaten zijn in februari 2023 met stakeholders in de gemeente besproken.

Integrale aanpak mentale gezondheid op het voortgezet onderwijs

In 2023 gaan diverse voortgezet onderwijs scholen in de regio van start met een integrale aanpak rondom mentale gezondheid. De scholen gaan, nadat de uitgangssituatie in beeld is gebracht met een schoolscan, stapsgewijs aan de slag met het verder vormgeven van een integrale aanpak op hun school. Zij werken daarbij aan de pijlers signaleren & ondersteunen, educatie, schoolomgeving en beleid. De implementatie van een preventief steunpunt GGZ is een belangrijk onderdeel van deze aanpak. Team onderzoek heeft een pilot van deze aanpak onderzocht en monitort en evalueert vanaf 2023 de aanpak op de verschillende scholen.

NPO-monitor

NPO is het Nationaal Programma Onderwijs. Momenteel worden NPO-gelden ingezet om door de COVID pandemie veroorzaakte problemen weg te werken. Een belangrijk doel van het NPO-programma is het duurzaam verbeteren van de aansluiting tussen hulpverlening, zorg en onderwijs. Het team onderzoek zal in de gemeente Breda vier thema’s monitoren:

• de VVE zorgstructuur;
• de inzet van HBO-coaches;
• het versterken van de ouderbetrokkenheid in het PO;
• Circulair Empowerment in het jeugd en jongerenwerk.

De monitoring begint in het jaar 2023 en duurt tot en met 2025. Ieder jaar wordt er een ronde gehouden, bestaande uit groepsgesprekken met hulpverleners en individuele of duo gesprekken met ouders en kinderen.

Tijd van je leven

Tijd van je leven is een interventie waarbij culturele activiteiten ingezet worden om eenzaamheid te verminderen. Mensen worden met elkaar in contact gebracht, bieden sociale steun aan elkaar en worden uitgedaagd door o.a. nieuwe vaardigheden te leren. De interventie is wetenschappelijk onderzocht met kwantitatief, kwalitatief en observationeel onderzoek. Uit deze onderzoeken blijkt dat deelname aan Tijd van je leven leidt tot vermindering van emotionele eenzaamheid. Mensen voelen zich gezien, gehoord, durven meer en ondersteunen elkaar.
Dit jaar werkt team onderzoek, met behulp van subsidie van ZonMw, aan het expliciteren van de werkzame elementen van Tijd van je leven en het verder beschrijven van de interventie. Hiermee wordt toegewerkt naar opname in de Databank Effectieve Sociale interventies.

Dementie

Het team onderzoek van de GGD West-Brabant heeft de situatie rond mensen met dementie in beeld gebracht aan de hand van beschikbare (sub)regionale en landelijke data. Dit is een onderdeel van twee door ZonMw gefinancierde projecten binnen het programma ‘Versterking aanbod dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie’ in de gemeenten Altena, Oosterhout en Etten-Leur, Zundert. Het regiobeeld dementie is opgebouwd uit vier onderdelen: mensen met dementie, gebruik van zorg/dagbesteding door mensen met dementie, risicofactoren voor het ontstaan van dementie, mantelzorgers van mensen met dementie, gebruik van zorg/dagbesteding door mensen met dementie. Bekijk het regiobeeld dementie.

GGD West-Brabant organiseert regelmatig de campagne ‘We zijn zelf het medicijn’ in samenwerking met het Dementienetwerk Breda e.o. en het Dementienetwerk West-Brabant. Doel van de campagne is meer bekendheid geven aan de mogelijkheden die inwoners zelf hebben om de kans op dementie te verkleinen, zoals gezond eten en regelmatig bewegen. Team onderzoek heeft het GGD Gezondheidspanel vragen gesteld over hun kennis met betrekking tot dementie. Bekijk de resultaten van dit panelonderzoek over dementie. Ook is er aan hen gevraagd wat zij vonden van de campagne en of ze door de campagne ook anders zijn gaan leven. Bekijk de campagne website ‘We zijn zelf het medicijn’.

Preventieve huisbezoeken 85-jarigen

In de gemeente Etten-Leur worden ouderen van 85 jaar thuis bezocht door vrijwilligers van Avoord. Door middel van een praatplaat gericht op positieve gezondheid worden verschillende onderwerpen besproken, zoals mentaal welbevinden en zingeving. Ook wordt er besproken of er verbeteringen gewenst zijn. Team onderzoek bundelt de resultaten in een factsheet, zodat de gemeente in één oogopslag kan zien hoe de huisbezoeken gewaardeerd worden en wat er voor de 85-jarigen in de gemeente verbeterd kan worden op het gebied van gezondheid en welzijn.

Vrijwilligerswerk door ouderen en welzijn

Ouderen die vrijwilligerswerk doen voelen zich over het algemeen gezonder, gelukkiger en hebben een lagere kans op depressieve symptomen. Dit onderzocht het team onderzoek onder 65-plussers. Deze relatie wordt deels verklaard door verhoogde eigen regie en zingeving. Als onderdeel van dit onderzoek is er ook gesproken met gemeenten en vrijwilligersorganisaties in West-Brabant en is via een panel de mening van de doelgroep gevraagd. Zeker niet alle gemeenten in West-Brabant zijn actief bezig met vrijwilligerswerk, terwijl hier kansen liggen om de gezondheid van ouderen te behouden of te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan het stimuleren van vrijwilligerswerk onder eenzame ouderen. Meer informatie over dit onderzoek is te lezen in factsheet Vrijwilligerswerk onder ouderen.